Huidig voorstel van kilometerheffing lost verkeersellende niet op
De kilometerheffing die de Vlaamse regering voorbereidt, is een bijkomende verkeersbelasting voor de transportsector, en géén oplossing voor de files, noch voor de slechte toestand van de wegen. Voka, Febetra, Fedis en Febiac eisen dan ook een ingrijpend mobiliteitsbeleid dat alle problemen aanpakt, oplossingen aanreikt en het verkeer weer vlot trekt. In Vlaanderen en daarbuiten. Een slimme kilometerheffing mag daarom niet uitsluitend voor de transportsector gelden en de opbrengsten moeten rechtstreeks naar oplossingen voor mobiliteitsproblemen gaan.
De Vlaamse wegen zijn er zo slecht aan toe dat weggebruikers dat letterlijk voelen wanneer ze Vlaanderen binnen rijden. “Vlaanderen lijkt wel één grote put in het Europese wegennet”, zeggen Voka, Febetra, Fedis en Febiac . “Als men wil dat weggebruikers betalen voor het gebruik van de weginfrastructuur, dan moet dit geld geïnvesteerd worden in het verbeteren van deze wegen. Dit principe moet centraal staan in de kilometerheffing die de Vlaamse regering wenst in te voeren.” De organisaties zijn daarenboven van mening dat zo’n kilometerheffing ook moet zorgen voor vlotter en schoner verkeer. “Dat effect bereikt men enkel ten volle door een slimme heffing in te voeren voor alle weggebruikers, dus zowel voor personenvervoer als voor vrachtvervoer.”
Het onderhoud van de Vlaamse wegen hinkt achterop. Uit ramingen blijkt dat de kost van de achterstand van het onderhoud bijna een half miljard euro bedraagt, bovenop de jaarlijkse onderhoudskost van zo’n 100 miljoen euro. Omdat de huidige budgetten te beperkt zijn, komt de Vlaamse overheid nauwelijks toe aan meer dan wat oplapwerk. Voor een duurzaam structureel onderhoud worden onvoldoende middelen uitgetrokken, hoewel de Vlaamse weggebruiker jaar na jaar zowat 1,3 miljard euro betaalt aan verkeersbelastingen.
Ondertussen werkt de Vlaamse regering aan een voorstel over kilometerheffing op de transportsector. “We hebben hier bedenkingen bij”, zeggen Voka, Febetra, Fedis en Febiac. Ten eerste vinden de organisaties dat de opbrengsten van zo’n heffing moeten worden aangewend om de Vlaamse wegen te verbeteren en om de ondernemingen te steunen die werken aan een ecologischer vrachtwagenpark.”
Ten tweede zijn de organisaties van oordeel dat een kilometerheffing moet leiden tot gedragsverandering bij de weggebruikers, zodat er minder files ontstaan. “In 2001 was zo’n 20% van het verkeer tijdens de spitsuren zogenaamd recreatief verkeer. Die verplaatsingen kunnen in principe worden uitgesteld naar kalmere momenten”, vinden Voka, Febetra, Fedis en Febiac.
Daarnaast houdt het kilometertarief ook best rekening met de milieukenmerken van het voertuig. “Een kilometerheffing waarbij het tarief afhankelijk is van het tijdstip en de vervuilingsgraad van het voertuig, zal de weggebruikers stimuleren om hun verplaatsingsgedrag te veranderen en milieubewustere voertuigen aan te schaffen. Dat moet leiden tot minder luchtvervuiling, minder files en meer ruimte voor de weggebruikers die zich wel tijdens de spitsmomenten moeten verplaatsen.”
Voor de vier organisaties is het duidelijk dat uiteindelijk alle weggebruikers moeten betalen. “Wie de doorstroming op onze snelwegen wil bevorderen, moet immers sturende maatregelen nemen die ingrijpen op de hele verkeersstroom, dus ook op het personenvervoer. Daarbij moet de slimme kilometerheffing in de plaats komen van de bestaande verkeersbelastingen (BIV, jaarlijkse verkeersbelasting). “
Voka, Febetra, Fedis en Febiac wijzen er op dat transportfirma’s vaak geen andere keuze hebben dan hun vrachtwagens tijdens de spits de baan op te sturen, “tenzij er iets gedaan wordt aan de randvoorwaarden waar transporteurs rekening mee moeten houden, zoals de venstertijden voor laden en lossen. Een slimme kilometerheffing wil dus ook zeggen dat er alternatieven moeten worden aangereikt.”